“Savunma Mekanizmaları: Duygusal Savunma Sistemi mi, Yoksa Gerçekliğin İzole Edilmesi mi?”

buketkazanci
3 min readMar 8, 2023

--

İnsanlar, her gün karşılaştıkları stres, kaygı ve zorluklarla baş etmek için farklı savunma mekanizmaları kullanırlar. Bu savunma mekanizmaları, psikanaliz teorisinin temel kavramlarından biridir ve Freud tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Psikolojik savunma mekanizmaları, bir tür otomatik savunma mekanizmasıdır ve zihnimizin bilinçdışı düzeyinde gerçekleşir.

savunma mekanizmaları

İnsanların savunma mekanizmalarını kullanmalarının nedeni, zihinsel olarak rahatsız edici bir durumla karşılaştıklarında, bu durumu fark etmek ve doğru şekilde işlemek yerine, bu durumu yok saymak, kaçınmak veya değiştirmek gibi stratejiler kullanmaktır. Bu savunma mekanizmaları, insanların zihinsel olarak rahatsız edici durumlarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir, ancak bazen gerçeklerden kaçmaya veya sorunları çözmek yerine bastırmaya neden olabilirler.

İşte, psikolojik savunma mekanizmalarından bazıları:

1.Bastırma: Bastırma, insanların zihinlerinde rahatsız edici bir düşünce veya hatırlamak istemedikleri bir olayı bilinçli olarak unutmalarıdır. Bu savunma mekanizması, özellikle travmatik olaylarla başa çıkmak için sıklıkla kullanılır. Ancak, uzun vadede, bastırma, duygusal sorunların daha da kötüleşmesine neden olabilir.

2. Yansıtma: Yansıtma, insanların duygularını ve düşüncelerini başka insanlara yansıtmalarıdır. Örneğin, bir kişi kendini üzgün hissettiğinde, başka bir kişiye “sen bana ne kadar üzgün görünüyorsun” diye söyleyebilir. Bu savunma mekanizması, insanların duygusal olarak rahatsız edici durumlarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir.

3. Tersine Çevirme: Tersine çevirme, insanların duygusal olarak rahatsız edici bir durumu başka bir şekilde yorumlayarak, bu durumun rahatlatıcı olacağına inanmalarıdır. Örneğin, bir kişi işinden kovulduğunda, işinden kovulduğunu düşünmek yerine, “zaten bu işi hiç sevmiyordum” diye düşünebilir.

4. Projeksiyon: İnsanların kendi olumsuz özelliklerini veya duygularını başka insanlara atfetmeleridir. Örneğin, bir kişi kendini sürekli olarak sinirli hissettiğinde, başka bir kişiyi “çok sinirli” olarak tanımlayabilir. Bu savunma mekanizması, insanların kendi duygusal problemlerini başka insanların üzerine yüklemelerine ve gerçeklikten uzaklaşmalarına neden olabilir.

5. İzolasyon: İzolasyon, insanların rahatsız edici bir olayı bilinçaltında izole etmeleri ve bu olayla ilgili duygusal tepkilerini bastırmalarıdır. Örneğin, bir kişi kötü bir olay yaşadığında, o olayı hatırlamak yerine, kendisini başka bir konuya odaklayabilir. Bu savunma mekanizması, insanların rahatsız edici hatıralarını ve duygularını bastırmalarına yardımcı olabilir, ancak uzun vadede bu duyguların daha da büyümesine ve rahatsızlık yaratmasına neden olabilir.

6. Yeniden yönlendirme: Yeniden yönlendirme, insanların duygusal olarak rahatsız edici bir durumla başa çıkmak yerine, bu duygularını başka bir alana yönlendirmeleridir. Örneğin, bir kişi sinirli olduğunda, bu siniri egzersiz yaparak veya spor yaparak gidermeye çalışabilir. Bu savunma mekanizması, duygusal stresi yönetmeye yardımcı olabilir, ancak bazen duyguların bastırılmasına ve gerçek sorunların çözülmemesine neden olabilir.

7. Tümevarım: Tümevarım, insanların bir olayın ya da kişinin bir özelliği hakkında genel bir çıkarımda bulunmalarıdır. Örneğin, bir kişi bir kez kötü bir deneyim yaşadığında, buna benzer deneyimlerin her zaman kötü sonuçlanacağını düşünebilir. Bu savunma mekanizması, insanların gerçekliği daha kolay yönetmelerine yardımcı olabilir, ancak bazen gerçeklikten uzaklaşmalarına neden olabilir.

8. İdealleştirme: İdealleştirme, insanların bir kişi ya da olay hakkında gerçekliği çarpıtarak, onları idealize etmeleridir. Örneğin, bir kişi hoşlandığı birine aşırı hayranlık duyabilir ve bu kişiyi gerçekten olduğundan daha mükemmel olarak görür. Bu savunma mekanizması, insanların hayal kırıklığına uğramaktan kaçınmalarına yardımcı olabilir, ancak bazen gerçeklikten uzaklaşmalarına neden olabilir.

Bu savunma mekanizmaları, insanların psikolojik rahatsızlıklarını yönetmelerine ve zorlu durumlarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Ancak, bu mekanizmaların aşırı kullanımı gerçeklikten uzaklaşmaya, duyguların bastırılmasına ve sorunların çözülmesinin önlenmesine neden olabilir. Bu nedenle, insanların savunma mekanizmalarını bilinçli bir şekilde kullanmaları ve olumsuz duygularını doğru şekilde yönetmeleri önemlidir. Ayrıca, psikolojik rahatsızlıklarla başa çıkmak için profesyonel yardım almak da faydalı olabilir.

Bir terapist, kişinin savunma mekanizmalarını tanımlamasına ve anlamasına yardımcı olabilir. Bu, kişinin kendini daha iyi anlamasına ve olumsuz duygularıyla daha etkili bir şekilde başa çıkmasına yardımcı olabilir.

Ek olarak, savunma mekanizmaları sadece kişiler arasında değil, toplumsal düzeyde de kullanılabilir. Toplumda, özellikle siyasi tartışmalarda, insanlar çeşitli savunma mekanizmalarını kullanarak fikirlerini ve değerlerini koruyabilirler. Ancak, bu savunma mekanizmalarının aşırı kullanımı, farklı düşüncelere kapatılmaya ve birbirimizi anlamamaya neden olabilir.

Sonuç olarak, savunma mekanizmaları insanların zorlu durumlarla başa çıkmasına yardımcı olabilir. Ancak, aşırı kullanımı insanların gerçekliği görmezden gelmelerine, duygularını bastırmalarına ve sorunları çözmemelerine neden olabilir. Bilinçli bir şekilde savunma mekanizmalarının kullanımı, kişinin kendini daha iyi anlamasına ve olumsuz duygularıyla daha etkili bir şekilde başa çıkmasına yardımcı olabilir.

Kaynaklar:

  1. Psychology Today: https://www.psychologytoday.com/us/basics/defense-mechanisms
  2. Verywell Mind: https://www.verywellmind.com/defense-mechanisms-2795964
  3. BetterHelp: https://www.betterhelp.com/advice/defense-mechanisms/what-are-defense-mechanisms-examples-definition/
  4. GoodTherapy: https://www.goodtherapy.org/learn-about-therapy/issues/defense-mechanisms
  5. Simply Psychology: https://www.simplypsychology.org/defense-mechanisms.html

--

--